قیمت حافظه‌های DDR5 به بالاترین سطح تاریخ خود رسیده‌اند. موضوعی که اکنون به یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های کاربران، گیمرها و اسمبل‌کنندگان سیستم تبدیل شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد قیمت ماژول‌های رم DDR5 در سراسر بازار جهانی تقریباً دو برابر شده و حتی مدل‌های ۱۶ و ۳۲ گیگابایتی نیز با افزایش چشمگیر قیمت مواجه‌اند. دلیل اصلی این روند، کمبود عرضه در برابر تقاضای فزاینده‌ای است که از سوی صنعت هوش مصنوعی ایجاد شده است.
جهش بی‌سابقه قیمت رم DDR5
افزایش قیمت رم DDR5 از ماه‌های اوت و سپتامبر آغاز شد؛ زمانی که تقاضای شدید برای حافظه در بخش هوش مصنوعی و سرورها به شکل بی‌سابقه‌ای رشد کرد. در ابتدا پیش‌بینی می‌شد قیمت‌ها حدود ۳۰ درصد افزایش یابد، اما در ادامه، این رشد از ۸۰ درصد فراتر رفت و در هفته‌های اخیر، حتی تا ۱۷۰ درصد نیز گزارش شده است. اکنون، شاهد آن هستیم که قیمت بسیاری از مدل‌های DDR5 نسبت به چند ماه قبل دو برابر شده‌اند.
بررسی قیمت‌ها در پایگاه‌هایی مانند PCPartPicker نشان می‌دهد که تقریباً تمام مدل‌های DDR5 با افزایش دوبرابری مواجه شده‌اند. حتی مدل‌های ابتدایی نیز دیگر در محدوده قیمت قبلی قرار ندارند. برای مثال، کیت ۳۲ گیگابایتی (۲×۱۶ گیگابایت) با سرعت ۴۸۰۰ مگاهرتز که در ماه اوت کمتر از ۱۰۰ دلار قیمت داشت، اکنون حدود ۱۶۰ تا ۱۷۰ دلار فروخته می‌شود. نسخه‌های ۵۲۰۰ مگاهرتزی نیز از حدود ۱۱۰ دلار به بیش از ۲۰۰ دلار رسیده‌اند.
در فروشگاه آمازون آمریکا، ماژول‌های ۳۲ گیگابایتی DDR5-5600 قیمتی بالای ۱۵۰ دلار دارند، و این تنها برای یک ماژول تکی است. در حالی که کیت‌های کامل ۳۲ گیگابایتی (۲×۱۶ گیگابایت) اکنون بیش از ۴۰۰ دلار قیمت دارند و نسخه‌های سریع‌تر از ۶۰۰ دلار هم فراتر رفته‌اند. فروشگاه Newegg هنوز قیمت‌های نسبتاً مناسب‌تری دارد، اما با توجه به کمبود عرضه، پیش‌بینی می‌شود موجودی فعلی به‌زودی تمام شود و مدل‌های جدید با قیمت بالاتری عرضه گردند. حتی رم‌های ۱۶ گیگابایتی DDR5 با فرکانس ۴۸۰۰ تا ۵۶۰۰ مگاهرتز که پیش‌تر حدود ۵۰ تا ۶۰ دلار بودند، اکنون قیمتی نزدیک به ۱۰۰ دلار دارند. کیت‌های ۱۶ گیگابایتی (۲×۸ گیگابایت) نیز در برخی فروشگاه‌ها به بیش از ۳۰۰ دلار رسیده‌اند.
نقش هوش مصنوعی در کمبود حافظه
افزایش ناگهانی نیاز به حافظه در پروژه‌های مرتبط با هوش مصنوعی، از جمله سرورهای آموزشی مدل‌های زبانی و پردازش داده‌های کلان، باعث شده تقاضا برای DRAM به‌شدت افزایش یابد. تولیدکنندگان تراشه، مانند سامسونگ، SK Hynix و Micron، بخش عمده‌ای از ظرفیت خود را به تولید حافظه‌های مخصوص مراکز داده اختصاص داده‌اند؛ در نتیجه، سهم بازار مصرفی کاهش یافته و قیمت‌ها در بازار عمومی افزایش پیدا کرده است.
با ادامه رشد صنعت AI، انتظار می‌رود در ماه‌های آینده کمبود در بازار حافظه‌های DRAM (از جمله DDR4 و DDR5) بیشتر شود. این موضوع به‌طور مستقیم بر قیمت رم‌ها، حافظه‌های SSD و حتی سرورهای مصرفی و سازمانی تأثیر خواهد گذاشت، چرا که افزایش قیمت DRAM معمولاً باعث رشد قیمت NAND Flash نیز می‌شود.
تأثیر بر بازار کامپیوترهای شخصی و گیمرها
افزایش قیمت حافظه به‌طور طبیعی هزینه اسمبل سیستم‌های جدید را بالا می‌برد و کاربران را برای ارتقای سخت‌افزار با چالش مواجه می‌کند. گیمرهایی که قصد داشتند در فصل تعطیلات سیستم‌های خود را ارتقا دهند، اکنون باید بودجه‌ای به‌مراتب بالاتر در نظر بگیرند. این مسئله می‌تواند به کاهش فروش کلی کامپیوترهای شخصی منجر شود، به‌ویژه در بازه زمانی پایان سال که معمولاً اوج خرید کاربران است. در حال حاضر، هیچ نشانه روشنی از بازگشت قیمت‌ها به حالت عادی دیده نمی‌شود. تحلیل‌گران معتقدند تثبیت بازار ممکن است چند ماه طول بکشد، تا زمانی که ظرفیت تولید دوباره میان بخش هوش مصنوعی و بازار مصرفی متعادل شود. تا آن زمان، حافظه‌های DDR5 همچنان یکی از پرنوسان‌ترین و گران‌ترین قطعات بازار سخت‌افزار خواهند بود.