«سارا باند» (Sarah Bond)، رئیس برند Xbox، در گفتوگویی مفصل با رسانه Mashable که به مناسبت رونمایی از ROG Ally X انجام شد، دیدگاهی صریح و متفاوت درباره انحصار بازیها مطرح کرد. او گفت:
«امروزه بازیکنان از مفهوم انحصار عبور کردهاند. بزرگترین بازیهای جهان مثل Call of Duty، Minecraft، Fortnite و Roblox در همه پلتفرمها در دسترساند. این بازیها هستند که جامعهی واقعی گیمرها را شکل میدهند و مفهوم “قفل شدن روی یک پلتفرم” دیگر برای اکثر مردم قدیمی و بیمعناست. بازیکنان میخواهند در هر دستگاهی، کنار دوستان خود بازی کنند، بدون محدودیت.»
باند توضیح داد که استراتژی جدید ایکسباکس دقیقا بر همین اساس بنا شده است گسترش تجربهی بازی در هر دستگاهی، چه از طریق کلاد گیمینگ، چه روی رایانه شخصی و چه بر روی کنسولهای خانگی.
از جنگ انحصار تا پذیرش شکست
اظهارات اخیر باند چندان غافلگیرکننده نیست؛ چراکه رویکرد جدید مایکروسافت طی سالهای اخیر، نشان از فاصلهگیری تدریجی از سیاستهای انحصاری دارد. این شرکت نزدیک به پانزده سال برای تقویت جایگاه کنسولهای ایکسباکس در رقابت با پلیاستیشن و نینتندو، روی بازیهای انحصاری سرمایهگذاری سنگینی انجام داد؛ از جمله همکاری با استودیوهای ژاپنی در پروژههایی مانند Ninja Gaiden، Lost Odyssey، Blue Dragon و Ace Combat 6.
اما با کاهش بازدهی این سیاست در دوران Xbox One، مایکروسافت مسیر تازهای برگزید. در سال ۲۰۱۶، این شرکت نخستین قدم را با انتشار بازی Quantum Break برای رایانههای شخصی برداشت. از آن زمان، مفهوم «Xbox» از یک کنسول خاص به اکوسیستمی گستردهتر تبدیل شد.
عبور از مرزها: بازیهای انحصاری روی پلیاستیشن و نینتندو
تحول بزرگتر در فوریهی ۲۰۲۴ رخ داد، زمانی که مایکروسافت رسماً اعلام کرد تعدادی از بازیهای فرستپارتی خود را برای کنسولهای رقیب منتشر میکند. عناوینی همچون Pentiment، Grounded، Sea of Thieves و Hi-Fi Rush راه خود را به پلیاستیشن و نینتندو سوئیچ باز کردند.
این حرکت، آغازگر استراتژی جدیدی بود که امروزه با سرعت ادامه دارد. بازیهایی نظیر Gears of War: Reloaded، Forza Horizon 5، Age of Empires II: Definitive Edition، Senua’s Saga: Hellblade II، Indiana Jones and the Great Circle و DOOM: The Dark Ages حالا بر روی چندین پلتفرم عرضه میشوند. حتی دو عنوان بزرگ دیگر، Ninja Gaiden 4 و The Outer Worlds 2، همزمان بر روی پلیاستیشن ۵، ایکسباکس و رایانههای شخصی منتشر خواهند شد.
تغییر فلسفه: از رقابت سختافزاری تا جامعهی فراگیر
مایکروسافت حالا بیش از هر زمان دیگری به سمت ساختن جامعهای جهانی از بازیکنان حرکت میکند، نه صرفاً فروش کنسول. این تغییر نگرش پس از آن تسریع شد که مدیران مایکروسافت در سال ۲۰۲۳ صادقانه اعلام کردند: «در جنگ کنسولها شکست خوردهایم.»
به جای تمرکز صرف بر رقابت سختافزاری، Xbox اکنون بر روی دسترسی آزاد، سرویسهای ابری و بازیهای لایو سرویس متمرکز شده است، مدلهایی که برای رشد و پایداری، نیاز به بیشترین تعداد بازیکن در گستردهترین پلتفرمها دارند. البته شرکتهایی مانند سونی و نینتندو همچنان به بازیهای انحصاری اهمیت زیادی میدهند. مخصوصاً نینتندو که همواره از قدرت برند خود برای افزایش فروش سختافزار استفاده کرده است. سونی نیز گرچه به آرامی در حال حرکت به سمت انتشار چندسکویی است، اما هنوز فلسفهی اصلی خود را بر پایهی ارزش بازیهای اختصاصی نگه داشته است.
پایان انحصار یا آغاز نسل جدید همکاریها؟
دیدگاه سارا باند را میتوان بهنوعی بازتاب تحولی عمیق در صنعت بازی دانست: گذار از دوران رقابت پلتفرمی به دوران تعامل و اتصال. بازیکنان امروز دیگر نمیخواهند مرز میان پلیاستیشن، ایکسباکس و پیسی، مانعی میان تجربهی مشترک آنها باشد.شاید هنوز تا جهانیشدن کامل بازیها فاصله داشته باشیم، اما آنچه مسلم است، این است که سیاست جدید مایکروسافت، باز کردن درهای اکوسیستم خود بهزودی سایر غولهای صنعت را نیز وادار به بازنگری در استراتژیهایشان خواهد کرد.